Biết đủ thì không nhục, biết dừng thì không nguy

Trong “Đạo Đức Kinh”, Lão Tử viết: “Tri túc bất nhục, tri chỉ bất đãi, khả dĩ trường cửu” (Biết đủ thì không bị nhục nhã, biết dừng thì không gặp nguy hiểm, có thể được lâu bền). Biết đủ và biết dừng là một loại trí tuệ trong nhân sinh quan và triết học của người xưa.

Trong “Đạo Đức Kinh”, Lão Tử còn viết, công thành rồi thì lui thân, xưa nay trăm loại cây cối khi hoa nở thì rực rỡ xán lạn, nhưng một khi có quả thì hoa liền rụng xuống. Khi quả đã trưởng thành thì hương thơm bay vài dặm, nhưng một khi quả đã chín rồi thì cũng sẽ rụng xuống, chúng sẽ không chiếm cứ chỗ trên cành cây nữa. Bởi vậy, Lão Tử cho rằng, hành vi của con người phải phù hợp với đạo của trời, công lao sự nghiệp đã thành rồi thì nên lui về phía sau, đối với tài vật thì phải biết đủ, biết dừng.

Trong sách “Tăng Quảng Hiền Văn” đem loại trí tuệ “biết đủ, biết dừng” này tổng kết thành hai câu tán dương cũng là lời răn cho người đời sau: “Tri túc thường túc, chung thân bất nhục; tri chỉ thường chỉ, chung thân bất sỉ”. Ý tứ của câu nói chính là, người biết đủ sẽ thường xuyên cảm thấy thỏa mãn, cả đời sẽ không bị dục vọng của mình khống chế mà làm nhục chính mình. Người làm việc có chừng có mực, biết dừng lại đúng lúc thì sẽ có thể tiết chế được mình, kiểm soát được hành vi của mình. Vì thế, cả đời họ sẽ không vì hành vi không phù hợp của mình làm cho cảm thấy hổ thẹn, gặp tai họa.

Năm Nguyên Khang thứ 3 thời Hán Tuyên Đế (Năm 63 TCN), Thái tử thái phó Sơ Quảng đã nói với con trai của ông là Sơ Thụ rằng: “Ngô văn ‘ tri túc bất nhục, tri chỉ bất đãi ’, kim sĩ hoạn chí nhị thiên thạch, quan thành danh lập, như thử bất khứ, cụ hữu hậu hối” (Tạm dịch: Ta nghe nói, biết đủ thì không nhục, biết dừng thì không nguy, nay làm đến chức quan hưởng bổng lộc hai ngàn thạch, quan đã thành danh đã lập, như thế mà không biết dừng thì sợ rằng sẽ hối hận về sau).

Sơ Thụ lúc ấy làm Thái tử thiếu phó. Hai cha con Sơ Quảng và Sơ Thụ đều là đại thần thân cận Hoàng tộc, quyền cao chức trọng, ở dưới ít người ở trên vạn người. Cuối cùng, sau khi đã bàn bạc, hai cha con họ dâng sớ lên xin Hoàng thượng cho nghỉ, về quê dưỡng lão. Sau nhiều lần, Hoàng đế chấp thuận và ban thưởng cho hai cha con nhiều tiền vàng, tiễn họ về quê dưỡng lão.

Sau khi hai cha con Sơ Quảng và Sơ Thụ hồi hương đã bán tiền vàng, đổi lấy đồ ăn thức uống thiết đãi gia tộc, tặng cho người nghèo và sống đạm bạc vui vầy bên làng xóm. Có người cảm thấy tiếc cho quyết định của Sơ Quảng. Có người lại khuyên ông nên để dành tiền vàng lại cho con cháu sau này. Nhưng Sơ Quảng nói: “Trong nhà tôi vốn có chút ruộng đất cũ, con cháu chăm chỉ cày cấy thì sẽ đủ sinh sống như mọi người. Hiện giờ mà mua thêm ruộng đất thì sẽ là dư thừa, chỉ khiến con cháu lười biếng đi mà thôi.”

Sau đó, ông lại nói: “Người hiền mà nhiều tiền của thì tất sẽ bị nhụt ý chí. Người ngu đần mà nhiều tiền của thì sẽ dễ phạm lỗi lầm. Huống hồ người giàu có lại là đối tượng mà mọi người oán ghét. Tôi không muốn khiến con cháu phạm phải tội lỗi, cũng không muốn chiêu mời sự oán thù cho chúng. Sống vui vầy cùng nhau, hưởng thụ tuổi già chẳng phải là tốt sao?” Những lời nói của Sơ Quảng khiến mọi người bội phục.

“Hiền nhi đa tài, tắc tổn kỳ chí; ngu nhi đa tài, tắc ích kỳ quá” (Người giỏi mà nhiều tiền của ắt nhụt chí khí, người ngu nhiều tiền ắt gây lỗi lầm). Đây là đạo lý mà 2000 năm trước, Sơ Quảng đã nhận ra, có thể sẽ có nhiều khi không còn phù hợp với con người trong xã hội thời nay. Nhưng trong xã hội, chẳng phải vẫn còn rất nhiều trường hợp rơi vào hoản cảnh đúng như lời nhận định này của Sơ Quảng sao?

Một người được gọi là hiền, chính là người có đức có tài, có khả năng làm việc. Còn chí chính là chí hướng, phẩm đức. Xưa nay, rất nhiều tham quan khi trở thành cán bộ cao cấp lúc đầu đức hạnh của họ còn tốt, cũng làm được không ít chuyện tốt. Nhưng địa vị một khi cao lên, điều kiện một khi tốt hơn, cũng chính là nhiều tiền nhiều của hơn thì cái chí của họ liền bị suy yếu mà mất đi, hủ hóa cũng liền bắt đầu, hủ bại liền đến. Có một số người trải qua khổ cực cay đắng mà được một chút tiền tài, nhưng bởi vì khuyết thiếu tu dưỡng, kết quả bởi vì tài phú mà gặp phải đủ mọi loại bi kịch. Những hiện tượng này đều nói rõ, đạo lý mà Sơ Quảng đúc kết ra không phải là “lỗi thời”.

Theo Trithucvn.

Thông tin liên hệ

Họ và tên: Dịch vụ đăng bài Chợ Úc

Địa chỉ email: [email protected]

Thông tin bài viết

Lưu ý: Khi bạn gọi điện liên hệ với người đăng tin này, xin vui lòng nói cho họ biết bạn biết được thông tin này trên Chợ Úc nhé. Họ sẽ sẵn sàng hỗ trợ bạn 

Chợ Úc cho phép người sử dụng ĐĂNG TIN MIỄN PHÍ về Việc Làm - Nhà ỞDịch Vụ cho Người Việt tại Úc.

Xin Chân Thành Cảm Ơn!

Đang tải...

Bài viết liên quan

Tập Cận Bình chúc mừng Joe Biden đắc cử

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gửi điện chúc mừng Joe Biden đắc cử tổng thống Mỹ và bày tỏ hy vọng thúc đẩy quan hệ song phương. Ông Tập nói Mỹ – Trung “không nên xung đột hay đối đầu, nên tôn trọng lẫn nhau và giữ tinh thần hợp tác cùng có…

Cách Hàn Quốc và Nhật Bản phân loại rác

Quy định phân loại rác từ hộ gia đình tại Nhật Bản và Hàn Quốc rất nghiêm ngặt, người vi phạm thậm chí có thể bị phạt tiền. Ở Nhật Bản, nơi nổi tiếng với các tiêu chuẩn phân loại rác nghiêm ngặt nhất thế giới, hoạt động phân loại và tái chế rác đã…

Bác sĩ Mỹ: Yêu cầu công khai tác dụng phụ của vắcxin COVID-19

Vắcxin COVID-19 có thể gây ra tác dụng phụ từ nhẹ đến nặng tùy cơ địa mỗi người, cần lưu ý điều này trước khi tiêm chủng, các thầy thuốc Mỹ khuyến cáo. Theo Đài CNBC, trong bối cảnh các tiểu bang ở Mỹ chuẩn bị phân phối những liều vắcxin COVID-19 đầu tiên trong tháng 12,…

Cảnh sát Nhật điều tra thực tập sinh Việt vứt bỏ con sinh đôi

Cảnh sát vừa bắt giữ một thực tập sinh Việt, 21 tuổi, về hành vi vứt bỏ thi thể hai đứa trẻ sơ sinh sinh tại thị trấn Ashikita, tỉnh Kumamoto. Truyền thông Nhật Bản dẫn tin từ cảnh sát tỉnh Kumamoto cho biết, nữ thực tập sinh L.T.T.L (21 tuổi) bị nghi ngờ vứt…

Bị bắt vì nghi giết người, vào tù bị 5 cảnh sát cưỡng hiếp

Cô gái 20 tuổi đưa ra lời tố cáo khi quan chức tư pháp Ấn Độ đến thăm nhà tù ở thị trấn Mangawan. Giới chức địa phương đã chỉ đạo xác minh, làm rõ vụ việc. Theo Daily Star, cô gái Ấn Độ đang bị tạm giam để điều tra cáo buộc giết người,…

Dùng giấy xét nghiệm nCoV giả để được đi du lịch

Những tờ xét nghiệm âm tính nCoV giả được các công ty lữ hành bán với giá từ 65 USD. Giấy chứng nhận âm tính nCoV là một điều kiện du khách cần đáp ứng nếu muốn du lịch quốc tế trong đại dịch. Tuy nhiên, xét nghiệm PCR có thể tốn kém, mất thời…

Kiếm gần 40.000 USD/năm nhờ dắt chó đi dạo, chạy việc vặt ở Anh

Để nhận được mức lương hậu hĩnh, ứng viên sẽ chịu trách nhiệm hỗ trợ một số việc vặt tương đương chức trợ lý cá nhân và dắt chó của chủ đi dạo. Joseph Hage Aaronson, một công ty luật ở London, Anh, mới đây gây chú ý với thông báo tuyển dụng vị trí…

Nơi du khách đến để đào kim cương

MỸ – Một số khách du lịch kiếm được hàng chục nghìn USD khi bán đá quý họ tự đào được trong những mỏ đá có vé vào cửa chỉ 10 USD/ngày. Đá mặt trăng ở Montana, thạch anh tím và ngọc lục bảo ở North Carolina, còn ngọc hồng lựu và thạch anh ở…

Nhật bắt hai người Việt nghi trộm gần 700 con lợn

Cảnh sát Nhật Bản bắt hai người Việt bị nghi tham gia nhóm trộm cắp 670 con lợn tại tỉnh Gunma, sau đó rao bán trên Facebook. Cảnh sát tỉnh Gunma hôm nay khám xét hai ngôi nhà ở thành phố Ota và phát hiện 19 người Việt tại đây. Hai người trong số này…

Điệu nhảy hài hước của Tổng thống Trump mùa tranh cử bất ngờ trở thành hiện tượng dance cover “triệu view” gây sốt MXH

Hiện điệu nhảy “chầm chậm phiêu phiêu” của ông Trump đang trở thành trào lưu cover mới của dân mạng. Gần đây, truyền thông thế giới đang bận rộn đưa tin về cuộc chạy đua Nhà Trắng nhiệm kỳ mới tại Mỹ giữa 2 ứng cử viên sáng giá là Tổng thống đương nhiệm Donald…

Người đàn ông Malaysia trộm xe cảnh sát để khoe với bạn gái

Giả mạo cảnh sát và vào tận trụ sở cơ quan thực thi pháp luật để đánh cắp xe chuyên dụng, hai nghi phạm là anh em ruột bị bắt giữ sau vài tiếng gây án. Cảnh sát quận Seberang Perai Utara (Malaysia) đã bắt giữ ba đối tượng được cho có liên quan tới…

Ngôi làng Italy trả tiền cho người đến ở

Làng Santo Stefano di Sessanio hy vọng khoản trợ cấp lên tới 44.000 euro (hơn 52.000 USD) sẽ thu hút nhiều cư dân trẻ đến đây sống và khởi nghiệp. Ngôi làng nằm tại vùng Abruzzo phía Đông Nam Italy này tuần trước đã đăng tải chi tiết kế hoạch lên website của hội đồng…

Tình tiết mới trong phiên tòa xử vụ 39 người Việt chết ở Anh

Những dấu chân bẩn trên lô bánh macaron trong container chiếc xe tải chở 39 thi thể người Việt Nam làm dấy lên nghi ngờ về “sự xuất hiện của con người” vài ngày trước vụ việc. Các nạn nhân Việt Nam đã chết ngạt trên đường từ cảng Zeebrugge (Bỉ) đến Purfleet ở Essex…

Đừng để thảm kịch nhập cư lặp lại

Cách đây tròn một năm, 39 người Việt nhập cư đã ra đi đau thương ở hạt Essex (Anh). Một năm trôi qua, nỗi đau của các gia đình nạn nhân vẫn chưa nguôi ngoai, trong khi đường dây buôn người xuyên quốc gia dần lộ sáng. “Chúng tôi không quên các nạn nhân, và…

Cô gái dẫn 23 người thân đi ăn cùng trong buổi hẹn hò đầu tiên

Cô gái dẫn theo 23 người đến buổi hẹn hò với Liu, 29 tuổi, đến từ Chiết Giang, Trung Quốc, để thử độ hào phóng của bạn trai. Tờ báo địa phương Taizhou Evening News đưa tin, thanh niên họ Liu (29 tuổi) đến từ tỉnh Chiết Giang, miền đông Trung Quốc mới quen với một cô…

Đến đồn cảnh sát tự thú mới biết mình không bị truy nã

Sau 30 năm “lẩn trốn”, ông Chu (Giang Tô, Trung Quốc) đến đồn cảnh sát tự thú. Tuy nhiên, cảnh sát cho biết ông vốn không hề có tên trong danh sách truy nã. Ngày 16/10, người đàn ông họ Chu (52 tuổi, quê ở Giang Tô, Trung Quốc) đến sở cảnh sát thành phố…

Làm ăn ở Trung Quốc: ‘Ông lớn’ được chia phần chính là Joe Biden

Tony Bobulinski, một người tự nhận là “đối tác làm ăn cũ” của nhà Biden, ngày 22-10 đã lên tiếng khẳng định “ông lớn” được nhắc trong các email chia chác lợi nhuận ở Trung Quốc chính là Joe Biden – ứng viên tổng thống của Đảng Dân chủ. Trong tuyên bố được gởi tới…

Trung Quốc tố cáo Mỹ: ‘Các ông mới là đế quốc tin tặc’

Phản ứng sau việc Mỹ công bố hàng chục lỗ hổng an ninh mạng mà “tin tặc Trung Quốc có thể lợi dụng”, phát ngôn viên Triệu Lập Kiên của Trung Quốc đã tố ngược lại Mỹ và chỉ ra các chương trình do thám của Washington trên khắp thế giới. Cơ quan an ninh…

Putin nhận xét Mỹ đã ‘hết thời’

Putin nói thời Mỹ và Nga quyết định những vấn đề quan trọng nhất của thế giới đã qua, trong khi Trung Quốc, Đức đang tiến tới vị trí siêu cường. Trong cuộc họp tại Trung tâm Thảo luận Valdai, ở Moskva, hôm 22/10, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết vai trò của Mỹ…

Trung Quốc: Tiêm vắc-xin Covid-19 thử nghiệm cũng phải trả tiền

Một thành phố ở tỉnh Chiết Giang – Trung Quốc sẽ cung cấp vắc-xin Covid-19 thử nghiệm cho cư dân của mình với giá 400 nhân dân tệ (60 USD). Reuters hôm 21-10 đưa tin thành phố kể trên là Thiệu Hưng. Cư dân thành phố này khi muốn tiêm vắc-xin Covid-19 thử nghiệm cần…

Phía sau huyền thoại ‘người gốc Á luôn giàu có’ ở Mỹ

Không ít người xem San Francisco là một thiên đường thịnh vượng của người Mỹ gốc Á. Có ai ngờ huyền thoại về những con người vóc dáng nhỏ nhắn, giỏi tiết kiệm và thành công đã trở thành định kiến, ngăn những người khó khăn nhận được hỗ trợ. Việc được xem là hình…

Bị nhắc đeo khẩu trang, hành khách tát tiếp viên

MỸ – Nữ hành khách đã bị cảnh sát áp giải khỏi máy bay sau hành động tát vào mặt tiếp viên hàng không. Sự cố xảy ra trên chuyến bay từ Miami đến Atlanta của hãng Delta Air Lines ngày 19/10. Một nữ hành khách tát thẳng vào mặt tiếp viên, khi bị nhắc…

Bi kịch đằng sau món mỳ ống nổi tiếng

ITALY – Nước sốt mì Ý ngon nhất là gì? Đó là loại câu hỏi có thể bắt đầu một cuộc chiến tại xứ sở hình chiếc ủng. Nó không phải là sốt ragu nhiều thịt, nấu chậm của Bologna hay nước sốt có húng quế thơm ngon của Liguria. Giới sành ăn coi amatriciana…

Obama chỉ trích Trump ‘không bảo vệ nổi bản thân’

Barack Obama chỉ trích người kế nhiệm, cho rằng Tổng thống Donald Trump “còn không bảo vệ nổi bản thân” cũng như người dân Mỹ trước Covid-19. “Donald Trump sẽ không đột nhiên đứng ra bảo vệ tất cả chúng ta”, Obama hôm 21/10 phát biểu tại sự kiện “mít tinh xe hơi” để hỗ…

Nhiều phụ nữ Nhật muốn ly hôn với chồng đã chết

Cuộc hôn nhân không “yên ả”, trục trặc trong quan hệ với nhà chồng hay gánh nặng tài chính khiến buộc nhiều phụ nữ Nhật nộp đơn ly hôn với người chồng quá cố. Bộ phim truyền hình “I’m gonna die soon, anyway… “ (tên gốc: Sugu Shinun Dakara) dựa trên tiểu thuyết cùng tên của tác…

Hàng triệu hạt vi nhựa bung ra khi pha sữa trong bình nhựa

Bình sữa làm từ nhựa polypropylene giải phóng hàng triệu hạt vi nhựa trong quá trình tiệt trùng và pha sữa công thức cho trẻ em. Một nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Nature Food hôm 19/10, thử nghiệm với 10 loại bình nhựa polypropylene (PP) được bán khắp thế giới, chiếm gần 70%…

Trung Quốc hứa hẹn ‘vaccine Covid-19 là mặt hàng toàn cầu’

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Wang Yi cam kết sẽ đưa vaccine Covid-19 của nước này trở thành sản phẩm công cộng toàn cầu. “Trung Quốc sẽ nghiêm túc thực hiện cam kết đưa vaccine Covid-19 trở thành một sản phẩm công cộng toàn cầu ngay khi chúng được phát triển và phân phối…

Những vật dụng cần có trong tủ thuốc gia đình

Mỗi gia đình nên trang bị tủ thuốc có vật dụng y khoa cơ bản để dự phòng các tai nạn cần sử dụng. BSCKII Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM), cho biết đơn vị này thường xuyên tiếp nhận trường hợp cấp cứu do các bệnh lý…

Người phụ nữ Canada gốc Việt bị tấn công tại nhà riêng

Khi đang ở trong nhà, bà Nho Huynh (70 tuổi) bị kẻ lạ mặt đạp cửa xông vào và tấn công đến chảy máu đầm đìa. Linda Huynh – con gái bà Nho Huynh – cho biết vụ tấn công xảy ra hôm 17/10, theo CBC. Khi đang ở trong nhà riêng tại thành phố Winnipeg…

Bà mẹ Hàn Quốc bán con sơ sinh trên trang ‘chợ đồ cũ’

Thấy quy trình cho nhận nuôi con mất nhiều thời gian, một phụ nữ ở đảo Jeju, Hàn Quốc rao bán đứa bé sơ sinh của mình với giá 200.000 won (khoảng 175 USD). Ngày 16/10, một phụ nữ trong độ tuổi 20 ở đảo Jeju (Hàn Quốc) đăng tải hai bức ảnh của một…

Thủ tướng Anh sắp từ chức vì lương thấp?

Theo truyền thông Anh, Thủ tướng Boris Johnson được cho là đang cân nhắc rời nhiệm sở vào mùa xuân năm sau vì lương thấp. Tờ Daily Mirror của Anh đưa tin Thủ tướng Johnson dự định sẽ từ chức ngay sau khi hoàn tất Brexit và đưa đất nước vượt qua giai đoạn tồi tệ nhất…

Người giàu nhất châu Âu kiếm hơn 7 tỷ USD một ngày

Tài sản của ông chủ LVMH Bernard Arnault tăng vọt nhờ báo cáo kinh doanh lạc quan từ đế chế hàng xa xỉ. Thống kê của Bloomberg cho thấy Arnault đã có thêm 7,35 tỷ USD sau phiên giao dịch ngày 16/10. Tổng cộng, tài sản của ông tăng 8,3 tỷ USD tuần này, lên…

Thành phố tặng 100 USD cho khách đến chơi

MỸ – 1.000 người đầu tiên đặt kỳ nghỉ ở Glenwood Springs được nhận một voucher trị giá 100 USD. Ngày càng nhiều điểm du lịch khắp nước mở cửa chào đón du khách quay lại. Glenwood Springs nằm trong số đó và thậm chí nó còn mang đến cho khách du lịch thêm phần…

Trung Quốc cảnh báo sẽ bắt người Mỹ để trả đũa

Quan chức chính phủ Trung Quốc đang cảnh báo những người đồng cấp Mỹ rằng họ có thể sẽ giam giữ công dân Mỹ ở Trung Quốc để đáp trả việc Bộ Tư pháp Mỹ truy tố các học giả nước này. Trung Quốc đã cảnh báo các đại diện của chính phủ Mỹ nhiều lần và qua nhiều…

Những sai lầm gây hại sức khỏe của người nội trợ

Trong quá trình dọn dẹp nhà cửa, đôi khi gia chủ mắc phải những sai lầm có thể gây hại cho sức khỏe của các thành viên trong gia đình và làm hỏng đồ đạc. Đổ dầu mỡ thẳng vào bồn rửa Mọi người đều biết, không nên vứt những thứ như giấy vệ sinh,…

Mỹ hỗ trợ miền Trung Việt Nam 100.000 USD

Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel Kritenbrink hôm nay công bố khoản viện trợ trị giá 100.000 USD để giúp Việt Nam ứng phó thiên tai tại miền Trung. Khoản hỗ trợ này sẽ được Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) trao cho Hội Chữ thập đỏ Việt Nam nhằm giúp người…

Trump nói chỉ nổi tiếng kém Chúa Jesus

Trong cuộc vận động tranh cử tại Bắc Carolina, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng chỉ có Chúa Jesus mới nổi tiếng hơn ông. “Có người từng bảo tôi thế này: ‘Ông là người nổi tiếng nhất thế giới’. Tôi trả lời: ‘Không, tôi không phải’. Họ lại hỏi: ‘Vậy ai nổi tiếng hơn?’…

Họa tam tai của nước Pháp

Làm thế nào mà tổng thống Pháp phải ra lệnh giới nghiêm toàn khu vực “đại thủ đô” cùng 8 thủ phủ lớn? Lần cuối cùng nước Pháp trải qua lệnh giới nghiêm là sau cuộc nổi loạn năm 1961 của tướng Salan tại Algérie không chịu từ bỏ thuộc địa. Với trên 22.000 ca…

New York Times: ‘Phép màu’ mới của châu Á mang tên Việt Nam

Theo báo New York Times, Việt Nam đã trở thành một điểm đến ưa thích đối với các nhà sản xuất xuất khẩu. Thu nhập bình quân đầu người hàng năm ở Việt Nam đã tăng gấp 5 lần kể từ cuối những năm 1980 lên mức gần 3.000 USD/người. Báo New York Times hôm…