Có thể do tiếp nhận quá nhiều di dân trong mấy năm trước mà Chính phủ mới của Thủ tướng Morison vừa công bố việc cắt giảm 30,000 di dân, chỉ còn 160,000 người/năm.
Úc là một quốc gia di dân, điều không phải ngoại lệ, trái lại còn là chuyện gặp nhiều trong lịch sử di cư của con người. Bên kia bán cầu, các nước châu Mỹ, kể cả Bắc Mỹ lẫn Mỹ Latin đã được lập nên sau khi người da trắng và da đen di cư đến. Các nước Bắc Phi có khuôn mặt khác hẳn người Phi ở Sừng Nam, họ không có mũi tẹt, môi dày, tóc xoăn mà mũi cao, nước da sáng hơn. Ai đã từng tiếp xúc với người Bắc Phi thì sẽ thấy họ không tự nhận là người châu Phi. Sự thực, họ là những di dân từ bên Tây Á sang.
Các nước vùng Vịnh non trẻ trên bán đảo Ả Rập có đa số dân chúng có nguồn gốc ngoại quốc. Trong khi đó, các nước châu Đại dương như Fiji, New Caledonia cũng có quá nửa dân số có nguồn gốc di dân, chủ yếu từ Ấn Độ và châu Âu.
Ở Đông Nam Á, Singapore và Malaysia có thể coi là những quốc gia của di dân. Vào thế kỷ 13, người Thái từ phía Nam Trung Quốc ngày nay tràn xuống lập nên nước Xiêm La. Trước đó, người Khơ Me xâm chiếm đất người Môn để lập ra nước Chân Lạp. 17 tỉnh Đông Bắc Thái Lan vốn thuộc đất Lào và người Lào ở đó còn đông hơn nhiều so với người Lào ở chính quốc. Ngay một nửa Việt Nam gồm Trung phần và Nam Bộ được lập ra bởi người Việt di cư.
Quay trở lại với nước Úc, hầu hết người Úc xuất thân từ di dân, kể cả người thổ dân cũng được cho là di cư đến Úc vào khoảng 40 000 năm trước, lâu quá nên được coi là người bản địa. Người bản xứ da nâu và dân đảo Torres Strait chỉ chiếm khoảng 1% dân số. Ngày 26/1/1788 (26/1 nay là Quốc khánh Úc), đoàn tàu First Fleet 11 chiếc của người da trắng vào đã mở đầu quá trình định cư trên quê hương mới. Thoạt đầu, số đông những người di dân đầu tiên là những người tù. Hiện nay trên đảo Tasmania vẫn còn di tích về nhà tù ở Port Arthur, được vận hành từ thập niên 1830s đến thập niên 1880s.
Những người da trắng mới đến, họ có sức mạnh của vũ khí nên họ chiếm lấy những cùng đất màu mỡ nhất, lập nên những đô thị trù phú. Người thổ dân hoặc bị tiêu diệt, hoặc phải dạt vào những nơi hẻo lánh, vùng núi hoặc vùng có khí hậu nóng nực. Đến tận năm 1968, người Thổ dân Úc mới được quyền đi bầu cử, mới được thể hiện quyền công dân. Người thổ dân ngày này sống nhiều nhất ở Lãnh thổ Bắc Úc, nhưng thủ phủ Darwin cũng không hẳn là nơi người Thổ dân chiếm đa số, mà là một thị trấn nhỏ mang tên Alice Spring, nằm sâu trong lòng lục địa. Đến nay, người Thổ dân Úc đang được hưởng nhiều ưu đãi và giúp đỡ của cộng đồng và của chính phủ.
Thực ra những người tù không phải cha ông của phần lớn dân số Úc vì các làn sóng di dân trở nên dồn dập là vào sau các cuộc đại chiến thế giới lần thứ nhất (1914-1918) và lần thứ hai (1939-1945). Khi Úc xóa bỏ chính sách nước Úc da trắng vào thập niên 80 thì lại có thêm một làn sóng di dân nữa của người châu Á, mở đầu và đáng kể nhất là tiếp nhận thuyền nhân tỵ nạn Việt Nam.
Là đất nước có truyền thống di dân như vậy, chính sách di trú luôn được coi trọng. Ở Úc, Bộ di trú là một bộ quan trọng và người đứng đầu Bộ luôn có chân trong Nội các (in-cabinet, là hàm Bộ trưởng được coi là cao hơn Bộ trưởnghơn out-cabinet).
Chính sách di trú của Úc luôn được cập nhật theo những phát sinh muôn hình muôn vẻ của cuộc sống. Có thể nói, sau mỗi 6 tháng, luật lệ về di trú lại có một bình diện mới. Nhưng về chiến lược thì mình cho rằng di trú Úc ổn định ở cho trong 100 năm qua, người sinh tại Úc luôn chiếm khoảng ¾ và người sinh tại ngoại quốc chiếm khoảng ¼. Tuy nhiên gần đây, do người Tàu chạy sang quá nhiều nên tỉ lệ người sinh ở nước ngoài hơi cao hơn mức bình thường một chút, khoảng 28%. Về số tuyệt đối, trong 30 năm qua, mỗi năm Úc nhận khoảng 200,000 di dân. Cũng có thể do tiếp nhận quá nhiều di dân trong mấy năm trước mà Chính phủ mới của Thủ tướng Morison vừa công bố việc cắt giảm di dân 30,000, chỉ còn 160,000 người/năm.
Hình: Sống và chơi cùng nhau trong hòa hợp
Nếu như trước đây, chiếm đa số trong lượng di dân là di dân theo diện nhân đạo thì nay chính phủ Úc muốn lựa chọn những người nhập cư có tay nghề (skills). Cho đến nay, ý đồ đó đã thành công hay chưa, tùy theo cách đánh giá từng người. Theo mình thì những di dân thế hệ thứ nhất vẫn chưa phát huy được năng lực và đóng góp xứng đáng cho nước Úc. Ở đây có những trở ngại khách quan về ngôn ngữ, văn hóa, kinh nghiệm làm việc, sự thích nghi với môi trường mới. Theo số liệu thống kê, đa phần di dân theo diện tay nghề thì vẫn đi đăng ký xin trợ cấp tại Centrelink. Tuy nhiên, các thế hệ di dân thứ hai, thứ ba…đã và đang là động lực cho sự phát triển đất nước.
Luật lệ Úc đang có sự sửa đổi theo hướng ưu tiên những người có năng lực làm việc thay vì chỉ có bằng cấp. Trong ba năm qua, mỗi năm phát hành khoảng 100,000 working visa (diện 457), một con số đột biến nếu so với trước đây; trong khi visa cấp theo diện independent (chỉ căn cứ vào học vấn) dù chưa xóa bỏ nhưng bị thắt chặt và giảm hẳn. Úc đang hình thành một thị trường chợ đen giống như Dubai và các quốc gia vùng Vịnh, đối với loại hình visa làm việc.
Một loại visa nữa cũng đang phổ biến hiện nay là visa đầu tư kinh doanh cho các nhà đầu tư. Ai cũng hiểu những visa này sẽ đem lại nguồn lợi tài chính và nước Úc chẳng dại gì mà từ chối.
Với tình hình chạy loạn từ khu vực có chiến tranh bên Trung Đông, vấn đề di trú của thế giới đang bùng lên hết sức căng thẳng. Vì vậy, chính sách di trú của Úc, ngoài việc hoạch định cho việc đưa thêm người cho nước Úc, còn có nhiệm vụ bảo vệ lãnh thổ trước làn sóng di dân ngày càng nhức nhối. Đó cũng là lý do tại sao Bộ Di trú Úc đã được đổi tên thành Bộ Di trú và Bảo vệ lãnh thổ.
Theo Vietstarusa.